Jak zmniejszyć poczucie samotności - trzeba osiągnąć „stan przepływu”

Sprawdzono, jak wykorzystać większą ilość wolnego czasu i zmniejszyć podczas pandemii, zarówno wśród studentów, jak i osób starszych.

Odkryto, że ludzie, którzy angażowali się znaczące, wymagające działania, byli mniej samotni - nawet wówczas, gdy poziom kontaktów społecznych i wsparcia był niższy niż zwykle.

- Dobrze znane jest powiedzenie: „Czas leci szybko, gdy dobrze się bawisz". Niedopowiedzianym następstwem jest to, że czas ciągnie się, gdy się nudzisz. Nasze badania pokazują, że obydwa te przekonania są prawdziwe. Angażując się w znaczące działania w czasie wolnym, np. takie, które wymagają skupienia, ludzie mogą osłabić samotność i zwiększyć poczucie w danym momencie - mówi prof. John Dattilo z Penn State.

Samotność a pandemia

Pomimo - a być może częściowo z powodu - technologii, która może łączyć ludzi w dowolnym miejscu i czasie, wcześniejsze badania dowiodły, że problem samotności wzrósł w ciągu ostatnich dziesięcioleci.

Samotność dotyczy ludzi w każdym wieku, od dzieci przez młodych dorosłych po osoby starsze. Pandemia COVID-19 sprawiła, że wiele osób zmieniło swoje zachowania społeczne, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby, a równocześnie globalnie zaostrzyła problem samotności.

- Istnieje epidemia samotności. I jakkolwiek nasiliła ten problem u wielu ludzi, pozytywną stroną jest to, że ujawniła równocześnie zakres wspomnianego zjawiska. Jako społeczeństwo możemy zmniejszyć osamotnienie i poprawić zdrowie oraz szczęście ludzi na całym świecie - wyjaśnia prof. Dattilo.

Według uczonych samotność można zmniejszyć dzięki angażowaniu w przyjemne czynności, które wymagają zarówno koncentracji, jak i pewnych umiejętności.

Kiedy ludzie zatracają się w tym, co robią, wchodzą w stan zwany „przepływem" (ang. flow) - wyjaśnia prof. Dattilo. - Przepływ można osiągnąć, angażując się w czynności umysłowe lub fizyczne, które lubimy i które wymagają od nas pełnej koncentracji, abyśmy mogli wykorzystać nasze umiejętności - dodaje.

Aby ludzie osiągnęli stan przepływu, wykonywana przez nich czynność musi wymagać określonych kompetencji, ale nie może być tak trudna, aby wydawała się niemożliwa. Co więcej, musi oznaczać wysoką koncentrację i mieć znaczenie dla tego, kto się jej podejmuje. Działania artystyczne, takie jak gra na pianinie lub malowanie, mogą wywoływać opisywany stan. Podobnie jak aktywność fizyczna, np. jazda na nartach lub rąbanie drewna, a także zadania umysłowe, przykładowo, pisanie lub opowiadanie historii. To, co powoduje przepływ, różni się w zależności od osoby - od jej indywidualnych umiejętności i wyznawanych wartości.

- Kiedy wchodzimy w stan przepływu, stajemy się zaabsorbowani i skupieni, a także doświadczamy przyjemności. Gdy wychodzimy z tego stanu, często jesteśmy zaskoczeni, ile czasu minęło - mówi prof. Dattilo.

Osoby, które mają więcej wolnego czasu, na przykład zagraniczni studenci, którzy zostali zamknięci podczas pandemii, czy ludzie mieszkający w domu opieki, mogą osiągnąć stan przepływu, gdy angażują się w czynności uważane przez nich za znaczące. Według badaczy wtedy czas szybko mija, ludzie ci zyskują poczucie, że ich życie nabiera , a także słabnie odczuwana przez nich samotność.

Wsparcie ze strony innych ludzi jest głównym sposobem zmniejszenia samotności. Jednak dla wielu uzyskanie go może być trudne. Wobec tego angażowanie się w to, co sprzyja uzyskaniu stanu przepływu, może być dobrym sposobem na zminimalizowanie odczucia osamotnienia.

Niektóre aktywności nigdy nie wywołują przepływu, tymczasem inne czynności mogą, ale nie muszą - w zależności od osoby. Jak uważa prof. Dattilo nie ma nic złego w oglądaniu telewizji, jednak zwykle nie pomaga to ludziom wejść w stan przepływu, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby doświadczyli wówczas jakichś wyzwań. Co więcej, różne osoby uważają, że różne czynności są istotne i przyjemne. Mieszkańcy domów opieki raczej nie będą lubili grać w bingo, jeśli nie bawiło ich to, kiedy byli młodsi.

- Dowiedzenie się, które czynności mogą umożliwić komuś wejście w stan przepływu, wymaga zadawania pytań i słuchania. Ludzie rozwijają się dzięki zaangażowaniu i wyzwaniom. Mamy nadzieję, że te badania pomogą ludziom żyć pełniej, szczęśliwiej i zdrowiej - wskazuje prof. Datillo.