Dostęp do natury - podstawowe prawo człowieka (czasem łamane)

Na Uniwersytecie Kobe przeanalizowano, jakie warunki sprawiają, że ludzie mają łatwiejszy dostęp do terenów naturalnych przez pokolenia: dostępność takich miejsc wokół obszarów, w których mieszkają, pracują i robią zakupy, a także powiązania z naturą i przeszłe doświadczenia.

Korzystanie z terenów zielonych jest dobre dla zdrowia ludzi, zarówno pod względem psychologicznym, jak i fizjologicznym. Jednak częstotliwość przebywania w nich nie jest taka sama dla wszystkich. W badaniach skoncentrowano się na dostępności terenów zielonych wokół obszarów mieszkalnych i powiązaniu z czynnikami społeczno-ekonomicznymi. - Jakkolwiek dostęp do wysokiej jakości środowisk naturalnych jest podstawowym prawem człowieka, często traktuje się to jako kwestię o niskim priorytecie, ponieważ decydenci uważają, że można go rozwiązać pośrednio poprzez wzrost gospodarczy - mówi Uchiyama Yuta, współautor badań.

Eksperci przeprowadzili ankietę w dwóch największych obszarach metropolitalnych Japonii, regionie Kanto wokół Tokio i regionie Kansai obejmującym Osakę, Kioto i Kobe. Zapytali 3500 osób, o to, jak często i gdzie odwiedzają tereny zielone, a także gdzie mieszkają, pracują i robią zakupy, jak również o podstawowe czynniki społeczno-ekonomiczne, takie jak wiek, płeć i dochód gospodarstwa domowego, a wreszcie o ilość wolnego czasu. Ponadto wykorzystali dostępne dane geograficzne, aby powiązać zebrane odpowiedzi z rozmiarem i kształtem terenów zielonych wokół codziennego otoczenia respondentów.

Jak ustalono, ludzie częściej korzystają z terenów zielonych, jeśli są one dostępne w ich codziennym otoczeniu, a nie tylko w miejscu zamieszkania. - Ten wynik może być wykorzystany jako argument w dziedzinie zarządzania środowiskiem i planowania urbanistycznego, ponieważ istnieje potencjał do wykorzystania terenów zielonych nie tylko wokół obszarów mieszkalnych, ale w codziennym otoczeniu ludzi - wyjaśniają uczeni.

Wyniki pokazały również, że innym czynnikiem wpływającym na częstość przebywania na łonie natury jest poziom korzystania z natury w dzieciństwie, a związek ten okazywał się silniejszy, im starsi byli respondenci. - To pokazuje, jak ważna jest skuteczna edukacja ekologiczna dla wszystkich pokoleń - wskazuje Uchiyama.

Jednak punkt odniesienia dla takich polityk jest inny w monsunowej Azji w porównaniu z obszarami miejskimi w Ameryce Północnej i Europie. - Miasta w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej są bardziej wymieszane z obszarami wiejskimi niż te w Europie i Ameryce Północnej; innymi słowy, odległość między obszarami miejskimi i wiejskimi jest mniejsza i nie ma między nimi wyraźnego podziału - mówi Uchiyama. W Japonii tak złożony krajobraz nazywa się „krajobrazem satoyama" i nadal jest typowym widokiem na obrzeżach metropolii, takich jak Tokio i Osaka. Jak się okazuje, bliskość gruntów rolnych i terenów zielonych o złożonych kształtach dobrze koreluje z częstotliwością korzystania przez ludzi z terenów zielonych, co wskazuje na znaczenie tych krajobrazów.

Jak podkreślają autorzy, dostęp do natury jest podstawowym prawem człowieka. Co więcej, nierówność w tym zakresie może być przyczyną różnych problemów społecznych i środowiskowych.