Jak wraz z wiekiem zmienia się nasz gust muzyczny

Muzyka pozostaje dla nas ważna, gdy się starzejemy, jednak ulubione utwory zmieniają się wraz z konkretnymi „wyzwaniami życiowymi", przed którymi stoimy na różnych etapach naszego życia.

Według badaczy wykorzystujemy muzykę, aby eksperymentować z tożsamością i zdefiniować siebie, a następnie używamy jej jako narzędzia społecznego do określenia przynależności grupy i znalezienia partnera, a wreszcie jako wyrazu naszego poziomu intelektualnego, statusu społecznego i zrozumienia emocjonalnego.

Jak odkryto, pierwszym istotnym okresem muzycznym jest okres dojrzewania, kiedy „intensywna" muzyka - taka jak punk i metal - zyskuje największą popularność, a słabnie jej słuchanie we wczesnej dorosłości, tymczasem muzyka typu pop i rap zaczyna dominować i utrzymuje się na stałym poziomie aż do wczesnego wieku średniego.

- Okres nastoletni jest zwykle zdominowany przez potrzebę określenie tożsamości, a muzyka jest tanim, skutecznym sposobem na to. Poszukiwanie niezależności przez nastolatków często przybiera formę przeciwstawienia się postrzeganemu status quo rodziców i establishmentu. Muzyka postrzegana jako agresywna, pełna napięcia i charakteryzująca się głośnymi, zniekształconymi dźwiękami, ma konotacje buntownicze, które wyrażają ubieganie się nastolatków o autonomię, będącą jednym z kluczowych „wyzwań życiowych" tego okresu - mówi dr Jason Rentfrow, współautor badań.

W kolejnej fazie, tj. wczesnej dorosłości, najpowszechniej słuchana staje się elektroniczna i R&B. - Kiedy ludzie przezwyciężą potrzebę autonomii, kolejnym „wyzwaniem życiowym" jest znalezienie miłości i bycie kochanym - mówi dr Rentfrow. - Zaczynają wówczas dominować te formy muzyki, które wzmacniają pragnienie intymności i „wypełniają" miejsca, w których ludzie spotykają się, by nawiązywać bliższe relacje - zauważa.

- Podczas gdy pierwsza „epoka" muzyczna polega na wyrażaniu niezależności, następna wydaje się bardziej zbiegać ze zdobywaniem akceptacji innych - wyjaśnia dr Rentfrow.

W miarę jak nasze życie zaczyna się stabilizować i rozpoczyna się wiek średni, nastaje ostatnia era muzyczna, jaką zidentyfikowali badacze, a jest ona zdominowana przez „wyrafinowane" formy muzyczne, takie jak jazz i muzyka klasyczna, jak również te „bezpretensjonalne", czyli np. country, folk i blues.

Wymienione formy postrzegane są jako „pozytywne i relaksujące", przy czym „wyrafinowana" wskazuje na estetykę kultury wysokiej związaną z wyższym statusem społecznym, zaś „bezpretensjonalna" odzwierciedla najpowszechniejsze wówczas - emocjonalnie bezpośrednia przemawia do doświadczeń większości z nich na tym etapie życia.

- Na tym etapie muzyka staje się przedłużeniem tego, czego wówczas oczekujemy: poprawy statusu społecznego, rozwoju intelektualnego, gromadzenia bogactwa, a one mają związek z „wyrafinowaną" muzyką. Pozycja społeczna jest uznawana za jako kluczowe „życiowe wyzwanie", które należy osiągnąć w tym momencie - wyjaśnia dr Rentfrow.

- Jednocześnie dla wielu ten etap życia jest często wypełniony pracą i obowiązkami rodzinnymi, a w rzadkich chwilach odpoczynku potrzebna jest relaksująca, emocjonalna muzyka, która odzwierciedla inne główne „życiowe wyzwanie" na tym etapie - dbanie o rodzinę i utrzymywanie długotrwałych relacji, być może najtrudniejsze ze wszystkich - wskazuje dr Rentfrow.

- Wyróżniliśmy bardzo silne trendy wiekowe w gustach muzycznych. Moim zdaniem fascynujące jest to, że pozornie trywialne zachowania, czyli słuchanie muzyki, dotyczy wielu aspektów psychologicznych, takich jak osobowość i wiek - podsumowuje Arielle Bonneville-Roussy, współautor badań.